Klant aan het woord: Marlies de Graaf

Tandarts algemeen practicus Marlies de Graaf heeft een praktijk in het Noord-Brabantse plaatsje Zeeland. Haar praktijk telt drie behandelkamers, één tandarts, één mondhygiënist, één preventieassistent, twee tandartsassistenten en één baliemedewerker. In dit artikel vertelt De Graaf over de behandeleenheden in haar praktijk en het gemak van het werken zonder spittoon. “Ik en mijn personeel hebben nu een betere controle over onze tijd.”

Tandarts Marlies de Graaf, afgestudeerd in 1989 aan de Katholieke Universiteit Nijmegen, vertelt dat de behandeleenheden tijdens haar tandheelkundige studie voorzien waren van spittoons. “Zo was het nu eenmaal,” aldus De Graaf. “Werken met behandelapparatuur waaraan een spittoon zat en het laten spoelen van de mond van de patiënt tijdens en na de behandeling werden als normaal beschouwd; een kwestie van traditie.”

Na de overgang van student tot zelfstandige in haar privépraktijk realiseerde tandarts De Graaf in 2014 een ingrijpende verbouwing, waarbij twee nieuwe A-dec 500 behandeleenheden werden aangeschaft. De reden voor de aanschaf van deze specifieke behandeleenheden? “Ik wil de monteur zo min mogelijk zien en er komt geen spittoon meer over de vloer.” De Graaf voegt hieraan toe dat de keuze van het werken zonder spittoon een kwestie van gezond verstand was. 

Minder = meer
“De afwezigheid van het spittoon komt ten gunste van de bewegingsvrijheid van mijn assistentes,” aldus De Graaf. Bovendien oogt de behandelapparatuur opener en komt deze minder intimiderend over op patiënten. Dit laatste geldt met name voor kinderen en angstpatiënten. “In mijn geval is de behandelunit met rail- verlichting (!) een volledig links- of rechtshandig opstelbare configuratie waardoor de patiënt ook van de andere kant kan plaatsnemen op de behandelstoel. Een bijkomend voordeel is dat er gewoonweg één vieze plek minder in elke behandelkamer is.”

Patiënt- en portemonnee- vriendelijk
De kostenvoordelen zijn enorm. Uiteraard is de aanschafprijs van de apparatuur lager, omdat deze geen spittoon bevat. De Graaf: “Dit had direct effect op mijn verbouwingskosten, aangezien er voor de spittoon geen wateraansluiting aangelegd hoefde te worden. Geen spittoon betekent ook geen kosten voor onderhoud, reparatie, schoonmaakmiddelen en schoonmaaktijd en dat laatste verhoogt weer de efficiëntie van mijn assistentes. Voor mijn paiënten geldt dat de behandeltijd verkort wordt, waardoor zij sneller klaar zijn en meer tijd overhouden voor hun eigen zaken.” Een aanzienlijke hoeveelheid tijdverlies ontstaat door met de spittoon te werken als je in acht neemt dat één enkele spoelbeurt tot één minuut kan duren. “Tel uit je winst wanneer er 40 tot 50 patiënten per dag behandeld worden.” Dit heeft zeker impact op  een praktijk met één behandel-kamer waar de tandarts solo werkt. “In mijn geval komt de tijdwinst ten gunste van mijn assistentes en mijn patiënten, want ik werk in twee behandelkamers aan de hand van een blokplanning en verzorg de kritische tandheelkundige verrichtingen. Mijn assistentes bereiden de patiënt voor en zorgen voor een verdere afhandeling, zodat ik mijn aandacht kan richten op de volgende patiënt.”

(Bege-)leiding
De transitie van behandelingen met spittoon naar zonder spittoon verliep vlekkeloos voor de patiënt. De Graaf: “Mijn assistentes en ik beëindigden elke behandeling door te zeggen “Nu zal ik uw mond grondig spoelen en schoonmaken waarna u helemaal klaar bent voor vertrek.” Voor negen van de tien patiënten was het duidelijk dat de behandeling erop zat. De enkeling die vroeg om te mogen spoelen, kon een  bekertje gebruiken, maar kreeg te verstaan dat er geen aanleiding voor was, want haar/zijn mond was al goed schoon.” Na een half jaar kwam deze vraag nog slechts twee tot drie keer per week voor, nu na twee jaar gemiddeld een keer per maand. Het schoonmaken van de mond van de patiënt duurt enkele seconden en kost aanzienlijk minder tijd dan het conventioneel spoelen met behulp van een spittoon.” 

“Werken zonder spittoon geeft mij het gevoel dat ik een betere controle heb over mijn tijd en die van mijn personeel. Na mijn verrichtingen schud ik mijn patiënt de hand, wens haar/hem een fijne dag en ga door naar mijn volgende patiënt, in de wetenschap dat mijn assistente het hier netjes afhandelt.”

De Graaf heeft nog een laatste advies voor collega’s die overwegen de stap te zetten naar werken zonder spittoon. “Kijk naar  apparatuur waarbij de spittoon naderhand kan worden bijgeplaatst. Mocht je niet uit de voeten kunnen met het spittoonloosconcept, dan is er altijd nog een weg terug. Voor mij was de wetenschap dat het spittoon na drie maanden alsnog gemonteerd kon worden een geruststelling. Nu, een jaar later, heb- ben mijn assistentes en ik geen enkele spijt van de spittoonloze behandelunits!” 

Resumé:

1. Minder apparatuur = meer ruimte
• De assistente heeft meer bewegingsruimte doordat de spittoon niet aanwezig is;
• Een afgeslankte behandeleenheid komt minder intimiderend over op (angstige) patiënten;
• De patiënt kan zowel links als rechts van de behandelstoel instappen (mogelijk bij een volledig links of rechts opstelbare configuratie)

2.Financiële gevolgen
• Lagere aanschafkosten van behandelapparatuur;
• Lagere onderhoudskosten (geen onderhoud, reparatie, schoon- maak en schoonmaakmiddelen);
• Lagere verbouwingskosten (geen stadswateraansluiting);
• Kortere behandeltijden = meer patiënten per dag of meer vrije tijd;
• Verhoogde efficiëntie assistente (geen tijdverlies door reiniging/ desinfectie spittoon)

3.Verhoogde controle op hygiëne
• Reduceren van vieze plekken in de behandelkamer